Verhaal van Savant - lange versie
Het verhaal van Savant Zorg begint meestal om zeven uur ’s morgens. Maar ook om 15.00 ‘s middags, 10 uur ’s avonds of midden in de nacht. Op elk moment van de dag staan we klaar voor onze cliënten met zorg, licht of zwaar,. Dat op zich is al bijzonder. Want zo vanzelfsprekend is dat niet. Maar wij zijn er. In een woonzorgcentrum ergens in de stad of in een dorp, of gewoon in een huis in een straat, ergens in deze regio, bij een gezin, een alleenstaande of een echtpaar. Het verhaal van Savant gaat over mensen, jong en oud, bij wie het even niet loopt, die het niet meer weten, of het nog heel goed weten, maar fysiek niet meer vooruit kunnen of nog heel goed in de benen klimmen. Eigenlijk gaat het verhaal van Savant over iedereen. En het gaat ook over familie, kinderen, over verzorgenden, buren, de wijkverpleegkundigen, artsen, over ondersteuning, welzijnswerkers, mantelzorgers, fysiotherapeuten, huishoudelijke ondersteuning, maatschappelijke organisaties, verzekeraars. Over wie en wat niet? Savant zorgt ervoor dat iedereen met een gerust hart thuis kan zijn. We zijn een belangrijke draad in het web dat de maatschappij bij elkaar houdt.
Geen mooi weer spelen
We doen ons in dit verhaal niet mooier voor dan we zijn. We vertellen het eerlijke verhaal, met alle dilemma’s die er zijn in de wereld van vandaag. Maar één ding geldt voor iedereen bij wie we over de vloer komen: Savant luistert naar de mensen en draagt eraan bij dat ze met een gerust hart thuis kunnen zijn. Of dat nu hun eigen huis is of een appartement in het woonzorgcentrum. En dat kunnen en doen we niet alleen. We spelen geen standaard zorgprogramma af, maar luisteren naar wat de cliënt wil en nodig heeft. En dat is soms iets anders dan datgene wat wíj willen of vinden. Onze cliënten weten vaak heel góed wat ze wel en niet nodig hebben. Samen kijken we naar het totale welbevinden.
Gedeelde verantwoordelijkheid
Met een gerust hart thuis, dus, waar dat ook is. Iedereen die met de cliënt te maken heeft, neemt daarvoor zijn of haar stuk van de verantwoordelijkheid. Direct en indirect, want ook (administratieve) ondersteuning is zo belangrijk, of mantelzorg. Voor ons én voor de cliënt. Wij doen het dus niet en nooit alleen. Wij doen het mét iedereen! En dat is wennen, vóór iedereen. Zo kwam ik pas bij een meneer thuis. Zijn dochter had ons gebeld. Hij voelde warm aan en ik vroeg of zijn temperatuur al was opgenomen. ‘Jij hebt toch een thermometer bij je?’ zei ze. Die moet u toch echt zelf hebben, antwoordde ik. De vanzelfsprekendheid van de gedachte… ‘Eigenlijk heb je wel gelijk’, zei ze.
We brengen onszelf mee
Als ik heb aangebeld en ben binnengelaten, brengen we onszelf - en in ons kielzog heel Savant – mee naar binnen, dat is nogal wat. En we kennen de weg in het brede landschap van zorg en welbevinden. Eén ding staat buiten kijf: altijd brengen we de liefde voor ons vak mee. En natuurlijk ervaren wij vandaag de dag onmacht omdat we niet alles kunnen doen wat ons zorghart eigenlijk wil. Onze rol verandert ook; ze noemen dat van zorgen voor naar zorgen dat. We kunnen ook niet meer die tijd nemen, zoals men vroeger van ons gewend was. De maatschappij is ermee geholpen als wij onze grenzen nauwlettend in de gaten houden; wij verlenen alleen díe zorg die anderen niet kunnen geven. En dat is soms behoorlijk lastig .
Samen zorgen voor een goede morgen
En toch zeg ik uit de grond van mijn hart: Wij zorgen samen dat de dag fijn is, de nacht rustig en de morgen goed. En ‘samen’ is met ons team, de ondersteuning, met familie, met de cliënt zelf, met de buren, zeg het maar. En reken maar dat dat soms wringt. Zoals het overal wel eens wringt. Maar wij zijn niet alléén de oplossing, er is geen blik zorgmedewerkers dat we open kunnen trekken. De oplossing zijn we toch echt met zijn allen, als maatschappij. Alleen als we ons dat realiseren, komen we verder.
Natuurlijk snappen we heel goed dat je – als familie of mantelzorger - niet meteen uit Amsterdam of Groningen in de auto kan springen om voor je vader te zorgen. Maar ook wij kunnen er niet altijd meteen zijn. Dat besef is waardevol. Het verhaal van de zorg is groter dan het verhaal van de zorg alleen. Het woord zorg is steeds minder op ons van toepassing, zoveel zaken regelen wij. Het gaat erom dat iemand zich goed - zo goed als kan - voelt. Welbevinden noemen we dat vaak. Dit is een verhaal van ons allemaal. Een verhaal over hoe we samen willen leven. En pas op het moment dat je ermee te maken krijgt, komt het hard binnen, dan realiseer je je wat er is veranderd in de maatschappij. En dan…dan gaan we het samen regelen. Wij kunnen meer dan we denken, iedereen kan meer dan dat hij denkt. Hoe meer je overneemt, des te minder je zelf doet. Zo zitten wij mensen in elkaar.
Alleen samen kunnen we het anders doen
Ik denk dan aan afgelopen zomer. Veel gaten in het rooster, vakanties hè! Het was crisis in een woonzorgcentrum. Het aantal zorgmedewerkers was onder het absolute minimum gedaald. Wat nu? Paniek. We moesten rigoureuze beslissingen nemen; iedereen kan wel een voorstelling maken wat dat betekent. Minder douchen, langer wachten, op bed eten etc. Maar zover kwam het gelukkig niet. Samen met iedereen, ook de ‘fitte’ bewoners, hebben we echt alles geregeld. De zomerperiode liep uiteindelijk op rolletjes. Daar zag ik hoe het kan zijn, de zorg, nee de maatschappij, van morgen. Mensen zijn het gelukkigst als ze iets moois doen voor een ander.
Een vak onder druk
Ik zie een vak dat verandert, elke dag, zoals de maatschappij verandert. Ik zie een vak dat onder druk staat, steeds meer onder druk staat. Steeds vaker vertel ik over de dagelijkse dilemma’s waar ik, waar we, mee te maken hebben. Het zijn zaken waar ik eigenlijk níets mee te maken wil hebben, want ik ben op de wereld om te zorgen. En laat dat nu net andere inhoud krijgen. Want ik weet ook wel dat het beter is als je mensen helpt, zodat ze het zelf kunnen. Maar dat vinden wij moeilijk! Daar ligt wel een hobbel op onze zorghorizon. Ik zie een vak waarin talloze innovaties verlichting brengen, maar niet dé oplossing zijn. Als je het zo ziet, is technologie eigenlijk een onderdeel van het netwerk.
Een verhaal over verwachtingen
Dit verhaal van Savant is een verhaal over verwachtingen. Vooral over verwachtingen. Over de rol van zorg in onze maatschappij. Want zorg is niet vanzelfsprekend meer. Eigenlijk al lang niet meer. Het gaat over wat er kan en wat niet. Over familie die er is of niet is. Het gaat over lopen door grijs gebied, dat we samen minder grijs moeten maken. Wij zorgen voor licht in het leven van een mens. We verlichten. Dit is het mooiste vak van de wereld, waarin je van betekenis bent voor anderen. Waar je er bent als jouw kennis en ervaring het verschil maken. Wij zijn op ons best als we - in een tijd waar de dagindeling continu onder spanning staat - toch die tijd kunnen nemen die nodig is om te doen waar we voor zijn. Om ervoor te zorgen dat meneer Adibi en mevrouw van Velzen met een gerust hart thuis zijn, luistert Savant. Even stilstaan en luisteren. Luister…
Tot hier loopt mijn verhaal.
Ik ga nu naar een nieuwe cliënt, meneer Llazlo. Ik heb daar flink wat tijd voor uitgetrokken. Eerst met hem, en dan samen met de familie, brengen we alles in kaart. Wat verwachten we van elkaar? Wat heeft hij nodig? Wat doet de familie? Hoe gaan we er samen voor zorgen dat hij met een gerust hart thuis kan zijn. Ik luister …